Tükürük bezleri, tükürük salgılamak ve bu salgıyı ağız içine ulaştırmakla görevli organlardır. Bu bezler ağız ve boğaz içerisinde yer alır. Tükürük bezleri, ağız içini ıslatan, sindirimi başlatan ve dişleri çürüklerden koruyan salgılar üretir. Tükürük bezlerinin çeşitli türleri vardır ve hepsi de insanların ağız ve boğaz bölgelerinde yer alır.

Bu ana bezlerin yanı sıra, ağız ve boğaz içerisinde yayılmış olan yaklaşık altı yüz civarında küçük tükürük bezleri bulunmaktadır. Parotis bezleri, yanağın kulak organına yakın kısmında bulunur ve salgıyı üst çenede bulunan öğütücü dişlerin yanına, yani oradaki yanak kısmına boşaltır. Çene altı tükürük bezleri, çenemizin hemen altında yer alır ve salgıyı alt ön dişlerin arasına bırakır. Dil altı tükürük bezleri ise dilimizin altında bulunur ve tükürük salgısını dilin altına, ağzın zeminine bırakır.

Tükürük bezlerinin birçok farklı hastalığı vardır. En önemli rahatsızlıklar arasında tükürük bezi taşı, tükürük bezi enfeksiyonu, kistler, viral enfeksiyonlar, kötü huylu tümörler, aşırı derecede tükürük bezi büyümesi ve Sjögren sendromu bulunmaktadır. Tükürük bezi hastalıklarının hepsi yaygın olarak görülebilen hastalıklardır.

Ağzın taban kısmında oluşan ağrılı şişliklerdir. Özellikle yemek yerken ağrılar hissedilir. Taşların oluşma nedeni ise kalsiyum birikimidir. Aşırı kalsiyum alımı bu duruma neden olabilir. Bu hastalığın tedavisi, oluşan taşın bir doktor tarafından çıkarılmasıyla mümkündür. Eğer taş kanalda ve görünürse, doktorunuz kolaylıkla elle çıkarabilir. Ancak deri altında ise cerrahi müdahale gerekecektir. Bu durumda hastanın şiddetli ağrıları için ağrı kesiciler kullanılır. Hasta bol sıvı tüketmelidir. Hastanın rahatlaması için sakız çiğnemesi, masaj yapılması, sıcak kompres uygulanması ve limon emmesi tavsiye edilir. Özellikle C vitamini içeren tabletlerin tüketilmesi hastalığın yeniden oluşmasını engeller.

Yanak ve çene altında oluşan bu hastalık, hastada ağrılı ve şişlik şeklinde görülür. Özellikle ağız kanalından gelen kötü kokular bu durumun habercisidir. Ana belirtileri arasında kusma, ateş, halsizlik ve titreme bulunmaktadır. Bu tür enfeksiyonlardan en sık görüleni kabakulaktır. Genellikle küçük yaşlarda çoğu çocuğun geçirdiği bu rahatsızlık, ilerleyen yaşlarda da görülebilir. Ancak bu hastalık her kişide bir defa olur ve tekrarlaması yoktur. Bu hastalıktan kurtulmak için doktorunuzun vereceği antibiyotik ilaçları kullanmak gereklidir. Ayrıca dinlenmek, bol sıvı tüketmek, aşırı konuşmamak ve diğer insanlardan uzak durmak da önerilir. Böylelikle hastalığın iyileşme sürecinde olmayan kişilere bulaşma riskini azaltmış olursunuz. Bu hastalık ortalama yirmi dört gün kadar sürmektedir. Tükürük bezi enfeksiyonlarından kabakulağa en iyi gelen tedavi yöntemlerinden biri de kuşkonmaz tohumu ve çemen tohumunun ezilerek merhem gibi şişlik olan kısma sürülmesidir.

Tükürük bezlerinde oluşan kistlerin iki çeşidi vardır: iyi huylu ve kötü huylu. Her iki çeşitte de ağrı ve şişlikler görülür. İyi huylu kistlerin büyüme ve dağılma riski yoktur. Cerrahi müdahale ile hekimler tarafından alınırlar ve alındıktan sonra yenilemeleri olmaz. Ancak kötü huylu kistlerde, özellikle nerede ve nasıl olduğu laboratuvar testleri ile belirlendikten sonra cerrahi işlem yapılır. Yeniden oluşması muhtemeldir. Her ne kadar oluşan kist alınsa da, hastanın çalışan hormonları sayesinde hastalığın her zaman yeniden nüks etme olasılığı vardır.

Tükürük bezlerinin en yaygın hastalığı büyüme göstermesidir. Bu tür büyüme hastalıklarından korunmak için öncelikli olarak yapılması gerekenler şunlardır:

Bunlar, tükürük bezi büyümelerini engelleyebilir. Boyun, çene, dil, yanak ve damak gibi bölgelerde oluşan ağrı veya şişlikler, kızarıklık, ateş, titreme, ağız açma, konuşma ve çiğnemede güçlük gibi belirtiler varsa, tükürük bezlerinde bir sorun olduğunun göstergesidir. En kısa sürede bir doktora görünmeniz gerekmektedir. Tükürük bezi hastalıklarının tanıları kan testi, röntgen, MR, sialografi veya bilgisayarlı tomografi ile konulur. Konulan teşhis neticesinde hastaya gereken tedavi uygulanır. Sağlıkla kalın.