Tiroid bezinin fazla çalışması, tıptaki ismi ile hipertiroidizm veya tirotoksikoz, tiroid bezinin kanda bulunan bir tür antikorun uyarması sonucu aşırı hormon salgılaması ile ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Bu antikor, tiroid bezinin aşırı büyümesine ve guatr hastalığına da yol açabilir. Hipertiroidizm hastalığını yaklaşık 200 yıl önce araştıran ve tanımlayan Basedow ve Graves adlı iki bilim adamı, bu hastalığa Basedow hastalığı ismini vermişlerdir.

Bu hastalığa sebep olan antikorun nasıl üretildiği ve nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı ailelerde sık görülmesi hastalığın genetik olabileceği kanısını uyandırmıştır. Ayrıca genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin de bu hastalığı tetikleyici bir rol oynayabileceği düşünülmektedir. Bu konuda yapılan çalışmalarda ise henüz bu hastalığa sebep olan etkenin ne olduğu tam olarak belirlenememiştir. Büyük yaşamsal olayların getirdiği stresin de bu hastalığın ortaya çıkmasında rol oynayabileceği düşünülmektedir.

Tiroid bezi, besinlerle aldığımız iyodu kandaki iyot miktarını dengeleyerek depolar. İyot ise tiroid bezinin ürettiği T3 ve T4 hormonlarının ana yapısını oluşturur. T4 hormonu, T3 hormonuna göre daha fazla salgılanır, ancak dokularda T3 hormonuna dönüşerek tüm işlevler T3 hormonu tarafından gerçekleştirilir. Tiroid bezi hormonları, diğer hormonların üretilmesinde, hücrelerin onarılmasında ve çoğalmasında, metabolizmanın normal işlemesinde oldukça büyük öneme sahiptir. Vücutta baş gösteren ağır ateşli hastalıklar, beslenme bozuklukları ve stres gibi durumlarda kandaki tiroid hormonlarının seviyesi düşer ve enerji tasarrufu sağlanır. Tiroid hormon seviyesinin azalması ile metabolizma yavaşlar ve dolayısıyla vücut işlevleri bu süreç devam ettiği sürece yavaşlar. Tiroid hormon seviyesinin aşırı fazlalığı guatr hastalığına sebep olur. Bunu önlemenin yolu ise vücuda ek iyot alımı veya iyotlu tuz kullanımıdır.

Hipertiroidizm belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Gençlerde bu belirtiler hızlı bir şekilde ortaya çıkar ve birkaç hafta içinde hızla gelişebilir. İleri yaşlarda ortaya çıkmasının belirtileri ise iştahsızlık, kaslarda güçsüzlük ve duygusal duyarlılık olabilir. Genç kadınlardaki etkisi ise yerinde duramama ve aşırı aktiflik olarak kendini gösterebilir. Bu hastalığın teşhisi için kan testinin yanı sıra, uzman bir hekim tarafından birçok test de istenebilir. Bu testlerin başında tiroid sintigrafisi yer alabilir. Kadınlarda menopoz döneminde daha sık görülen hipertiroidizm, kemik erime riskini de artırıcı bir rol oynar. Bu sebeple tiroid bezinin fazla çalışması tedavisi mutlaka eksiksiz ve aksatmadan yapılmalıdır.