Çene altı tükürük bezleri, insanların yedikleri yiyeceklerin sindirilmesine yardımcı olan ve ağızda oluşan bakterilerin dengesini düzenleyen, tükürük salgılayarak dişlerin çürümesini engelleyen önemli salgı bezleridir. Bu bezler, çene ve kulağın alt kısmında yer almaktadır. Çene altı tükürük bezlerinin şişmesi genellikle ağrı ve akıntı şeklinde kendini gösterir. Eğer çene altı tükürük bezi şişmesi tek taraflı bir durumsa, bu genellikle siyalolit yani tükürük taşı hastalığından kaynaklanır. Çene altı tükürük bezi şişmesi, kişilerin sistemik hastalıklarından kaynaklı olabilir.

Özellikle 50 yaş üstü kişilerde çene altı tükürük bezi şişmesi görüldüğünde, bu durum asla hafife alınmamalıdır ve vakit kaybetmeden uzman bir hekime başvurulmalıdır. Bu yaş grubunda, tümör olma olasılığı yüksektir ve bu durumda çene altı tükürük bezi örneği alınarak biyopsi yapılması gerekebilir. Genellikle tükürük bezi şişmeleri çok ağrılı olabilir ve şişen kısmın üzerinde kızarıklık oluşabilir. Özellikle tükürük bezi şişmesi, sadece tek tarafta bulunan bezi etkileyebilir.

Çene altı tükürük bezi şişmesinin en önemli ve yaygın nedenleri arasında streptokoklar ve stafilokoklar bulunur. Ayrıca kabakulak, sıvı kaybı ve kişinin bağışıklık sisteminin zayıflaması da bu duruma neden olabilir. Tükürük salgısının azalması da çene altı tükürük bezi şişmesine yol açan faktörler arasında yer alır.

Çene altı tükürük bezi şişmesi sonucunda hastalarda çeşitli belirtiler görülebilir:

Çene altı tükürük bezi şişmesi durumunda hastaların yaşı ve cinsiyeti de göz önünde bulundurulmalıdır. Çocuklarda bu durum enfeksiyon olarak görülür ve tekrarlama olasılığı yüksektir. Orta yaşlı bireylerde kronik enfeksiyon, tükürük taşları ve tümör olarak ortaya çıkabilir. Yaşlı hastalarda ise, çene altı tükürük bezi şişmesi daha ciddi bir boyutta olabilir ve tümör olma olasılığı yüksek olduğu için kesinlikle hafife alınmamalıdır.

Çene altı tükürük bezi şişmesinin tedavisi, öncelikle sorunlu bölge irinli ise uzman doktor tarafından cerrahi bir operasyon ile irin ve oluşan iltihap boşaltılmalıdır. Enfeksiyon ataklarını önlemek için genellikle çeşitli antibiyotikler ve anti-inflamatuar ilaçlar ile ilaç tedavisi uygulanmalıdır. Eğer çene altı tükürük bezi şişlikleri sürekli tekrarlıyorsa, cerrahi operasyon ile hastanın tükürük bezleri alınmalıdır.

Ayrıca, kulak arka kısmında şişen bölgeye sıcak uygulamalar yapılmalı, hastanın bol su ve sıvı tüketimi sağlanmalıdır. Çeşitli ağrı kesiciler kullanılabilir. Çene altı tükürük bezlerinin şişmesi sonucunda tükürük bezi kanallarının tıkanmaması için mukus çokluğunu azaltmak amacıyla mukolitik ilaçlar kullanılmalıdır. Tükürük salgısını artıran limon gibi meyveler tüketilmeli ve sorunlu bölgeye masaj yapılarak rahatlatılmalıdır. Son olarak, ılık tuzlu su ile ağız sık sık çalkalanmalıdır.