Diş bezesi nedir ve nasıl tedavi edilir?

Diş bezesi, tıbbi adıyla diş apsesi, diş veya diş eti çevresinde oluşan iltihaplı bir enfeksiyondur. Genellikle bakteri kaynaklı olup, vücudun enfeksiyonla savaşmak için oluşturduğu irin dolu bir kesecik şeklinde görülür. Ağrı, şişlik ve kızarıklık gibi belirtilerle kendini gösterir. Diş apsesi, tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Temel olarak üç tür diş apsesi vardır:

• Periapikal Apse: Diş kökünde oluşur, genellikle çürük veya travma nedeniyle dişin pulpasının (sinir ve damar dokusu) enfekte olması sonucu gelişir.
• Periodontal Apse: Diş eti ve dişi çevreleyen destek dokularda (periodontal ligament ve kemik) meydana gelir, diş eti hastalıklarıyla ilişkilidir.
• Gingival Apse: Sadece diş eti dokusunda görülür, genellikle yabancı cisimlerin (örneğin, patlamış mısır kabuğu) diş etine batması sonucu oluşur.

Diş apsesi, çeşitli semptomlarla kendini belli eder. Bunlar şunları içerebilir:

• Şiddetli, zonklayıcı diş ağrısı, özellikle çiğneme veya baskı uygulandığında artabilir.
• Diş etinde veya yanakta şişlik, kızarıklık ve hassasiyet.
• Ateş, halsizlik ve genel bir rahatsızlık hissi.
• Ağızda kötü tat veya kötü koku (iltihap akıntısı nedeniyle).
• Çene veya boyun lenf düğümlerinde şişme.
• İleri durumlarda, yutma veya nefes almada güçlük (acil müdahale gerektirir).

Diş bezesi tedavisi, apsenin türüne, şiddetine ve yayılımına bağlı olarak değişir. Tedavi genellikle bir diş hekimi tarafından yapılır ve amaç enfeksiyonu temizlemek, ağrıyı gidermek ve dişi kurtarmaktır. İşte yaygın tedavi yöntemleri:

• Drenaj (Apseyi Boşaltma): Hekim, apseli bölgeyi uyuşturduktan sonra küçük bir kesi yaparak irini boşaltır. Bu, basıncı ve ağrıyı hızla azaltır. Bazen kök kanalı tedavisi sırasında da drenaj yapılabilir.
• Kök Kanal Tedavisi: Periapikal apselerde sıklıkla uygulanır. Dişin içindeki enfekte pulpa dokusu çıkarılır, kök kanalları temizlenir ve doldurulur. Bu işlem, dişin doğal yapısını koruyarak kurtarılmasını sağlar.
• Diş Çekimi: Eğer diş kurtarılamayacak kadar hasarlıysa, enfeksiyonun yayılmasını önlemek için diş çekilebilir. Apse daha sonra drene edilir.
• Antibiyotik Tedavisi: Enfeksiyon çevre dokulara yayılmışsa veya bağışıklık sistemi zayıfsa, hekim oral antibiyotik reçete edebilir. Ancak antibiyotikler tek başına apseyi tedavi etmez; sadece enfeksiyonun kontrol altına alınmasına yardımcı olur.
• Periodontal Tedavi: Periodontal apseler için, diş eti ceplerinin derinlemesine temizlenmesi (küretaj) ve antibakteriyel gargaralar önerilebilir. İleri durumlarda diş eti cerrahisi gerekebilir.
• Ağrı Kesiciler: Reçetesiz ağrı kesiciler (örneğin, ibuprofen) ağrı ve inflamasyonu hafifletmek için kullanılabilir, ancak hekim önerisiyle alınmalıdır.

Tedavi sürecini desteklemek ve semptomları hafifletmek için şunları yapabilirsiniz:

• Ilık tuzlu suyla gargara: Ağzı temizler ve iltihabı azaltmaya yardımcı olur (günde birkaç kez).
• Soğuk kompres: Şişliği ve ağrıyı hafifletmek için yanağa uygulayın.
• Yumuşak gıdalar tüketin ve apseli bölgeyi zorlamaktan kaçının.

Ancak, bu yöntemler geçici rahatlama sağlar; kesinlikle profesyonel diş tedavisinin yerine geçmez.

Diş apsesini önlemek için düzenli ağız hijyeni şarttır:

• Günde en az iki kez dişleri fırçalayın ve diş ipi kullanın.
• Düzenli diş hekimi kontrollerine gidin (6 ayda bir).
• Şekerli gıda ve içecek tüketimini sınırlayın.
• Sigara ve tütün ürünlerinden kaçının.

Eğer diş bezesi belirtileri yaşıyorsanız, vakit kaybetmeden bir diş hekimine başvurun. Erken müdahale, komplikasyonları önler ve tedaviyi kolaylaştırır.