Tükürük bezleri ağız içerisinde tükürük salgılamak ve bu salgıyı ağız içerisine ulaştırmakla görevlidir. Tükürük bezleri üçe ayrılır. Bunlar:

Tükürük bezlerinde oluşan şişlikler ödem veya taşlardan kaynaklı olabilir. Bu durumda taşların yarattığı tıkanıklık nedeniyle yemek yerken sıkıntılar meydana gelir. Ancak bir süre sonra yavaş yavaş inerler. Tekrar nüks etmesi durumu, yeni bir yemek yeme olayı gerçekleştiğinde olur. Tükürük bezleri içerisinde biriken tükürük zamanla mikropların daha kolay üremesine ve şiddetli ağrılar meydana getirmesine yol açar. Ayrıca tedavi edilmediğinde hastada apse yani iltihaplanmaya neden olur. Bazı insanlarda tükürük bezlerinin bulunduğu ana kanallar daha dar olabilir. Bu durumda kişinin yeteri kadar tükürük akımını gerçekleştirememesine ve oluşan tıkanıklığın iltihaplanmaya neden olmasına sebep olur.

Tükürük bezi şişmeleri genellikle akut iltihaplı siyaladenittir. Belirtileri ağrılı bilateral şişme şeklindedir. Şişliğin oluştuğu bölgede cilt yüzeyinde kızarıklık ve bazı sistemik semptomlar oluşur. Bu tür hastalıklarda genellikle tükürük bezlerinden sadece bir tanesi etkilenir. Bu tür şişlik durumları genellikle stafilokok ve streptokok ajanlardan kaynaklanır. Tanısı konurken doktor tarafından hastada lökositoz ve artan CRP değerlerine bakılır. Ayrıca bezden pürülan akıntı dediğimiz akıntı gelir. İçerisinde bakteriyel kültür olup olmadığına bakılabilmesi için akıntıdan örnek alınarak laboratuvara gönderilir.

Bu hastalıkta, hasta sürekli şiddetli semptomlara maruz kalıyorsa tedaviye intravenöz ilaç tedavisi ile başlanılır. Doktor tarafından verilecek olan bu ilaç günde üç defa kullanılarak uygulanır. Ayrıca oral yolla da uygulanan tedaviler, amoksisilin klavulanik asit ile devam ettirilir. Pürülan akıntı yaşayan hastalar için ise anti-inflamatuar ilaçlar kullanılır.

Bu hastalığın dışında tükürük bezi şişmeleri, siyaladenoz, Sjögren sendromu, viral enfeksiyonlar ve tükürük bezi tümörleri de olabilir. Bu durumda hastalığın hangisi olduğunun anlaşılması için gerekli laboratuvar testleri mutlaka yapılmalıdır. Her hastalığın tedavi şekli kendisine özgü olup, özellikle tümör vakalarında iyi huylu mu, kötü huylu mu olduğuna bakılması için numune alınmalıdır. İyi huylu tümörler, yapılacak cerrahi müdahale ile tamamen ortadan kalkabilir. Ancak kötü huylu bir tümör ise ne kadar süredir bu hastalığın olduğu, aşaması ve ilerleyiş süreci hepsi araştırılmalıdır. Özellikle tümörden şüphelenildiğinde açık biyopsi yapmak çok tehlikeli ve sakıncalıdır. Bu yüzden ultrasonografi ve ince iğne aspirasyonu biyopsisi yapılmalıdır. Tükürük bezlerinde oluşan şişlikler tümörden kaynaklı ise genellikle bu tümör hastalığı parotis bezlerinde oluşmaktadır. Burada oluşan tümörlerin yüzde sekseni iyi huyludur. Submandibuler bez tümörleri çok nadir görülen tümörlerdir. Bu tip tümörlerin yarısı çoğunlukla kötü huyludur.

Tükürük bezi şişmelerinin birçok çeşidi vardır. Burada önemli olan hastalığın hafife alınmaması ve doktora gidilmesidir. Şişliğin neden kaynaklandığının tanısının konulması ve en kısa sürede tedavisine başlanması çok önemlidir. Sağlıkla kalın.